हिंदुस्तानातील मराठे आणि त्यांनी स्थापन केलेले मराठा साम्राज्य याचा शोध भाग २६३

 

हिंदुस्तानातील मराठे आणि त्यांनी स्थापन केलेले मराठा साम्राज्य याचा शोध

भाग २६३

सरदार पिलाजीराव जाधव यांचे वाडे

सांभार :http://thinkmaharashtra.com/node/2349

भाग २

जाधवरावांच्या दुसऱ्या वाड्याचीही तटबंदी तिचा भक्कमपणा टिकवून आहे. मुख्य दरवाजा दुरुस्त केल्यामुळे चांगल्या स्थितीत आहे. प्रवेशद्वाराची कमान सुस्थितीत असून तिच्यावरील सज्जांचे बांधकाम नवीन केले आहे. त्यामुळे तेथे जुन्या-नव्याचा संगम पाहण्यास मिळतो.

दरवाजातून प्रवेश केल्यावर दोन्ही बाजूंच्या ढेलजा (रखवालदाराच्या चौक्या) रेखीव सागवानी खांब आणि तुळया यांवर भक्कमपणे उभ्या असलेल्या दिसतात. वाड्याचे जोते चिरेबंदी आहे. त्या चौसोपी वाड्याच्या दोन सोप्यांच्या जोत्यांवर नवीन बांधकाम करण्यात आले आहे. तेथे सरदार पिलाजीराव जाधव यांचे वंशज रामचंद्रराव वास्तव्य करत आहेत.

वाड्याच्या जवळपास जाधवरावांनी राममंदिर, हनुमान मंदिर, गणेश मंदिर, भैरवनाथ अशी अनेक मंदिरे बांधली. ती सारी गावाची श्रद्धास्थाने झाली आहेत. आजही त्या मंदिरात साजऱ्या केल्या जाणाऱ्या उत्सवांनी गावात नवे चैतन्य निर्माण होते.

गावातून बाहेर पडल्यावर पुणे-अहमदनगर मार्गाच्या पलीकडे सरदार पिलाजीराव जाधव यांची भव्य छत्री (समाधी) आहे. त्या भव्य चौथऱ्यावर घोटीव पाषाणातील सुबक बांधकाम आहे. समाधीजवळच जाधवराव घराण्यातील इतर पुरुषांच्या समाधी दिसतात.

पिलाजीरावांच्या समाधीपासून आठ-दहा मीटर अंतरावर सरदार पिलाजीरावांनीच बांधलेले वाघेश्वराचे भव्य मंदिर आहे. मंदिराचे बांधकाम उत्तम प्रकारच्या कातीव (घडीव) दगडांचे असून ते सुस्थित आहे. मंदिरावर कोरलेली शिल्पे नेत्रसुखद आहेत. मंदिरासमोरील नंदी त्या वास्तूच्या भव्यतेत भर घालतो. ते मंदिर पेशवेकालीन मंदिररचनेचा उत्तम नमुना आहे. मंदिरातील शिवलिंग आळंदीजवळील चऱ्होली गावातून आणण्यात आले होते. बाजीराव पेशव्यांनी तेथील तळ्याजवळील बागेसाठी जमीन दिली होती. ते स्थळ सरदार पिलाजीराव जाधव यांची भव्य छत्री, त्यांच्या उत्तराधिकाऱ्यांच्या समाधी, शेजारील विस्तीर्ण तलाव, भव्य आणि सुंदर असे वाघेश्वर मंदिर या गोष्टींमुळे विलोभनीय झाले आहे. तेथील तळ्यात नौकानयनाची सुविधा केल्यामुळे ते स्थळ पुणेकरांच्या सहलीचे ठिकाण बनले आहे.