हिंदुस्तानातील मराठे आणि त्यांनी स्थापन केलेले मराठा साम्राज्य याचा शोध
भाग २७५
मोघलांशी लढा
सन १६८१ साली औरंगजेबचा पुत्र शहजादा अकबर,औरंगजेबविरूध्द बंड करून संभाजीराजेंना येऊन मिळाला.मराठ्यांचे राज्य जिंकणे व शहजादा अकबर शासन करणे हे दोन हेतू मनात ठेवून औरंगजेबने दक्षिण मोहिम आखली.प्रचंड सैन्यासह व नामांकित सेनानीना घेऊन त्यांने दक्षिणेला कूच केली.वाटेतील गावागावात विध्वंस करत तो नोव्हेंबर १६८१ च्या सुमारास औरंगाबादला पोहचला.नासिकच्या जवळ असलेल्या रामसेज किल्ल्याला मोघल सेनानी शहाबुद्दीनखानने वेढा दिला.
सिद्दीचा बंदोबस्त
मोघलांचे स्वराज्यावर आक्रमण आले होते याचा फायदा घेऊन सिद्दीने कोकणकिनारपट्टीवर खूप उच्छाद मांडला होता.सिद्दीला मोघल,इंग्रज व पोर्तुगीज यांची मदत मिळत होती.१६८२ मध्ये संभाजी राजांनी सिद्दीचा कायमचा बंदोबस्त करण्याचा निश्चय केला.प्रथम संभाजीराजेंनी सिद्दीच्या हबशी मुलखावर हल्ला करून तो जिंकून घेतला कारण सिद्दीला तेथून रसद मिळत होती.
राजापुरी गावातून नजरेच्या टप्यात असलेल्या जंजिरा किल्ल्याला दर्यात बुडविण्याचा विचार करून संभाजीराजेंनी आक्रमण केले.पण किल्ल्याच्या बुरूजापर्यत मराठ्यांच्या तोफेचा मारा पोहचत नसल्यामुळे जंजिराच्या बुरूज शाबूत होता.सिद्दी खैरतने जंजिरा किल्ल्याचा बंदोबस्त मोठा चोख ठेवला होता.सिद्दी खैरताच्या कलाल बांगडी,लांडा कासम,चावरी या मोठ्या तोफांच्या मार्‍यापुढे मराठ्यांची गलबते दर्यात डूबत होती.
अशावेळी संभाजीराजेंनी धाडशी निर्णय घेऊन,ओहटीच्या वेळी समुद्रात भराव टाकून पुल बांधण्याचे ठरविले,जेणेकरून तोफेचा मारा जंजिराच्या बुरूजापर्यंत पोहचेल.समुद्रात काही अंतरावर भराव टाकल्यानंतर मराठ्यांनी आपल्या मोठ्या तोफा काढून किल्ल्यावर मारा चालू ठेवला त्यामुळे किल्ल्याचा बुरूज कोसळून किल्ल्यामध्ये ठिकठिकाणी आग लागली.रात्रीच्या वेळी सिद्दी खैरत व कासम किल्ला सोडून इंग्रजाच्या आश्रयाला मुंबईला पळून गेले.किल्ला मराठ्यांच्या ताब्यात आला असे वाटले असतानाच मोघल सरदार हसन अलिखान कल्याणमार्गे रायगडाच्या दिशेने येत असल्याचे समजल्यामुळे संभाजीराजेंना ही मोहीम अर्धवट सोडावी लागली.पण संभाजीराजेंनी जंजिरा खिळखिळा केल्यामुळे,सिद्दीने पुन्हा मराठी मुलखात पाय टाकायचे धाडस केले नाही.संभाजीराजे एकाच वेळी मोघल,सिध्दी,इंग्रज,पोर्तुगीज यांच्याशी लढत होते.
राजापुरीच्या खाडीत भराव टाकून जंजिरा किल्ला जिंकण्याचा धाडसी प्रयत्न संभाजीराजेंनी केला होता
No comments:
Post a Comment