हिंदुस्तानातील मराठे आणि त्यांनी स्थापन केलेले मराठा साम्राज्य याचा शोध भाग १६६

हिंदुस्तानातील मराठे आणि त्यांनी स्थापन केलेले मराठा साम्राज्य याचा शोध
भाग १६६
अनूबाई घोरपडे-
भाग ७

तो त या चें रा ज का र ण :- आपल्या आयुष्याच्या अखेरीअखेरीस अनूबाईनें एक अविचाराचें राजकारण करून आपला फार दुर्लौकिक व नुकसानकरून घेतलें. १७६६ सालीं पेशव्यांनीं भाऊसाहेबाच्या तोतयाची चौकशी कलीतेव्हां अनूबाई पुण्यास होती. तो तोतया नसून खरोखर भाऊसाहेबच आहे असेंअनूबाईचें मत होतें. तिची भ्रांति दूर करण्याकरितां पेशव्यांनी त्या तोतयासकांहीं दिवस अनूबाईच्या वाडयांत
ठेविलें होतें तरी तिचें तें मत तसेंचकायम राहिलें. यामुळें १७७६सालीं रत्नागिरीच्या मामलेदारानें तोतयासकैदेंतून सोडून त्याचें खूळ माजविलें तेव्हां अनूबाईनें तोतयाच्या मदतीसव्यंकटरावाची रवानगी केली. यामुळें पुणें दरबाराकडून तोतयाचें पुढेंपारिपत्य झालें तेव्हां इचलकरंजीकरांची देशमुखी, सरदेशमुखी, तैनाती गांव वइनामगांव या सर्वांवर जप्ती आली. पण पटवर्धनांनीं रदबदली केल्यामुळेंनाना-फडनवीस व सखाराम बापू यांनीं अनूबाईच्या वृद्धापकाळाकडे लक्ष देऊनइचलकरंजीकरांकडून सवा लक्ष रुपये गुन्हेगारी घेऊन ती जप्ती उठविली.
रा ज का र ण सं न्या स व मृ त्यु :- तोतयाच्यामसलतीचा असा परिणाम झाल्यावर अनूबाईनें संस्थानच्या कारभारांतून आपले अंगकाढून घेतलें. ती काशयात्रेस गेली होती इतकी माहिती मिळते पण कधीं गेलींतें साल कळत नाहीं. तिला इ. स. १७८३ सालीं तुळापूर येथें देवाज्ञा झाली